Maar voordat er gevlogen werd moest eerst
op zaterdagmiddag 22 juli de Vlissingse
Vliegweek met toespraken van de autoritei
ten worden geopend. De voorzitter van het
comité, de heer J.G.van Niftrik bedankte
alle medewerkers en hoopte, ...dat deze
vliegdemonstraties de belangstelling van
het publiek moge bevorderen voor de vlieg
kunst, die ongetwijfeld een grote toekomst
voor zich heeft. Daarna sprak de burge
meester van Vlissingen, Jhr.Mr.van Doorn
van Koudekerke die o.m. zei: ...Ik hoop dat
weer en wind zullen medewerken om ons
duidelijk te laten zien, hoever deze vlieg
sport het reeds gebracht heeft en dat we
bewaard mogen blijven voor ongelukken die
den goeden naam waarin zich onze nationa
le sport mag verheugen, zouden kunnen
schaden... Hoera-geroep weerklonk, de hoge
hoeden gingen af, de ere-wijn werd aangebo
den, de fanfares van het Bataljonsmuziek
korps weerklonken, er werden 200 postdui
ven losgelaten., en daarmee was de show
geopend en kon het vliegfeest beginnen!
Sensationale vluchten
Het is inmiddels vijf uur geworden en er is
weinig wind boven het veld. Jan van Bussel
is het eerst aan de beurt. Monteurs draaien
aan de propeller van de Blériot en de
Gnömemotor start met een knetterend
lawaai en veel rook. De machine rolt over
het veld en stijgt statig op in de richting van
Souburg. Op het terrein volgt iedereen de
vlucht, die na een grote bocht langs
Vlissingen gaat. 'En vol plané' komt van
Bussel aanglijden en maakt een mooie lan
ding na een vlucht die vier minuten duurde.
Met groot applaus en fanfaremuziek wordt
deze hemelbestormer beloond!
Opmerking: (In die tijd was een vlucht van
vier tot zes minuten al een hele prestatie. Met
die toestellen konden na de start ruime boch
ten worden gemaakt op hoogten van zo'n
100-150 meter, start en landing waren altijd
spannend voor het publiek. Dat was toen, in
1911, nog sensationeel genoeg. Aan kunst
vliegen was men nog niet toe en het woord
'stunten' was nog lang niet uitgevonden.
Voor acrobatie waren die latten-kisten met
doekvleugels' toen nog niet geschikt. Maar
waaghalzen zijn er altijd en zodoende begon
nen enkele vliegers shownummers te beden
ken zoals rugvlucht en verticale bochten. En
toen duurde het niet lang of in Frankrijk
werd de eerste 'Looping-the-Loop' gemaakt.
Dat was op 21 september 1913 door de
Franse 'luchtduikelaar' Adolphe Pégoud,
met zijn versterkte Bleriot XI. Tevoren, op 1
september, had hij het bestaan om als eerste
ter wereld een goede vol avec la tête en bas,
een rugvlucht te maken. De kleine Pégoud
kreeg de smaak te pakken en breidde zijn
programma uit met 'dubbele loopings' en
diverse wilde figuren zoals 'het vallend
blad'. Het werden sensatienummers en de
waaghals werd een veel gevraagde lucht
acrobaat, een publiekstrekker op verscheide
ne vliegshows, ook in Nederland).
Van den Burg in de problemen
Met zakdoeken wordt nu gemeten of er veel
of weinig wind is op het Souburgse veld. Als
tweede vliegenier komt Heinrich van den
Burg nu aan de beurt; de windmeter op de
hangar toont aan dat er maar weinig wind
is. Om kwart voor zes start de 'Darioli-mon-
oplaan' met grote snelheid richting Souburg.
Het toestel maakt een bocht naar het
Westen, maar op korte afstand van de kogel
vangers van de schietbaan draait van den
Burg zijn vliegtuig naar het vliegterrein. Is
er iets mis gegaan? Dat blijkt, want de
motor loopt onregelmatig. Er zijn een paar
verbindingsbouten los gegaan en de propel
ler is er af gevallen. Het toestel is dan op 25
meter hoogte en van den Burg ziet kans een
geforceerde landing te maken bij de kogel
vangers in een rietveld. De toeschouwers
worden onrustig want men vreest een onge
luk. Pers en publiek rennen er heen, politie,
Rode Kruishulp en militairen komen in
actie, maar de aviateur heeft gelukkig geen
letsel opgelopen. Alleen het vliegtuig heeft
wat lichte schade die de monteurs wel spoe
dig zullen herstellen. Maar achteraf bleken
er toch te veel problemen met de motor te
zijn ontstaan. Van den Burg stelde daarom
zijn machine ter bezichtiging op bij de han
gar, maar hij heeft deze vliegweek niet meer
gevlogen.
Het was nu windstil geworden aan het eind
van deze snikhete zaterdagmiddag op 22
juli. Om het publiek even af te leiden van
het lichte ongeval besloot Jan van Bussel
nog een startje te maken met als passagier
J.N.van den Berg, eerste Luitenant der
Infantrie, die een aviatiekpakje aantrok en
6
Den Spiegel, oktober 1997
