was uart het begin tot het einde groots en
verschrikkelijk, maar als je even nadenkt
over de grote schaal van destructie waar
we mee bezig zijn, is het afgrijselijk.
Voordat de landing een feit was hadden we
800 schepen vol dodelijke wapens. De vloot
lag langs de kust zo ver als het oog kon rei
ken, terwijl de steden, dorpen, schepen en
batterijen in onze haven de aanval leken te
trotseren. De scène zou de grootste lafaard
moedig maken, terwijl de ellende van dui
zenden, de vernietiging van steden, plun
dering, roof en verwarring niet worden op
gemerkt. De mensen thuis bij hun haard
lezen over deze dingen. Zij verbazen zich en
bewonderen de aanval. Spijt volgt over de
jammerlijke toestand van de families, arme
vrouwen en kinderen. Zij wachten toch ver
langend op de volgende krant om over nog
meer verwoesting te lezen. Wij, de uitvoer
ders moeten getuigen zijn. Ons wordt geen
tijd gegund om medelijden te hebben of te
beschermen, maar wij moeten van plaats
tot plaats oprukken om de glorie van ons
land hoog te houden. Hemeltje lief, de man
die thuis de ploeg stuurt is een gelukkiger
man.
17 augustus
Privé brieven zijn niet toegestaan om met de
publieke expres te versturen. Daarom ben
ik aan de wal gegaan om getuige te zijn
van de afmars van het garnizoen en de tri
omfantelijke intocht van de veroveraars.
Het was een luisterrijk schouwspel. 16.000
Engelsen trokken op in meerdere linies met
een lengte van 2^/4 mijl. De Fransen mar
cheerden dan tussen hen door met kanon
nen en vaandels. Onder tromgeroffel en met
de bajonet op het geweer legden zij hun
wapens neer in een veld buiten de stad.
Toen marcheerden onze soldaten, die er
prachtig uitzagen, naar binnen onder het
spelen van 'God Save The Queen' en de
'Grenadiersmars'. De muren en de borstwe
ringen stonden vol met de beklagens
waardige inwoners die blij waren ons te
zien. Ik liep door de stad, geen huis was on
beschadigd. De straten een berg puin. Maar
je kunt je geen voorstelling maken van de
ellende die we te horen kregen. Het was
niet ongewoon zelfs kleine kinderen te zien
waarvan de benen en armen waren afge
rukt. Onder de vreselijke dingen die we
hoorden, was er één het allerergste. Een he
le familie zocht beschutting in een kelder
waarvan ze dachten dat die veilig was. Tot
één van die duivelse raketten insloeg. Het is
schokkend om te vertellen dat twintig vrou
wen en kinderen werden verbrand en op
geblazen. De dag nadat we met het vuren
waren gestopt werden 100 mensen begra
ven en na drie dagen kregen we toestem
ming met de troepen binnen te trekken.
Maar ik wil niet langer bij deze dingen stil
staan. We gingen verder naar de prachtige
stad Middelburg, de hoofdstad van Walche
ren, op vijf mijl afstand. Hooit zag ik een
stad, zo prachtig en liefelijk. Deze capitu
leerde zonder een schot te lossen en hier
hadden we het gevoel of we in Londen wa
ren, elegante taveernes, mooie biljarttafels,
koetsen met prachtige paarden te huur. We
reden drie mijl in een koets en betaalden
zes dinaries (pence). Vanmorgen kwamen
we aan boord en er werd opdracht gege
ven, omdat we een efficiënt squadron zijn,
de Schelde op te varen omdat de troepen
waren gevorderd tot Bath, aan het andere
uiteinde van Zuid-Beueland. Fort Lillo is
ons volgende doel en daarna Antwerpen,
maar ik ben van mening dat noch het een,
noch het ander is te bereiken omdat de ri
vier zo smal is. Als dit mislukt gaan we
naar Hellevoetsluis, en daarna naar Texel
en als wij slagen daar binnen te dringen zal
onze opdracht voltooid zijn.
Ik hoop dat we het Continent zullen verla
ten voordat we uit de gratie zijn
T. Marmaduke Wgbourn
April 2001
15
