30
kerkhof óók zeer hoog gelegen dus (ge=schat,
een meter hoven maaiveld). Maar sinds Filips de
Schone gold een voorschrift, dat alle drenkelin
gen -'inden souten lande" (op het schor dus) ter
plaatse moesten worden begraven. Kennelijk is dit
op.het Verdronken Land ook meer gebeurd. Ver van
de kerk dus ook niet meer op de terp trof
fen we een begrafenis (met sporen van een kist),
nauwelijks onder de huidige oppervlakte. En men
zal vroeger toch ook wel tot 1 m diep begraven
hebben. Daar ter plaatse is dus 'omstreeks lm',
grond weggespoeld*.
We vermoeden, dat dit wegschuren van de bovenlaag
vrij spoedig een feit was. Uiteindelijk heeft men
slechts de zuidelijke delen van het Verdronken Land
heringepolderd (Crabbendijcke vrij spoedig? Rilland
en Bath in 1773 de laatste dorpen op een geheel
-nieuwe plaats; zie kaartjes).
In de verte, ongeveer 1 km uit de dijk, zien we
zwarte strepen in de vlakte.
Dichte rbijgekomen, herkennen we ze als baksteenfun
deringen. Soms nog treffend duidelijk tekenen zich
de contouren van huizen af; we .zien zelfs indelin
gen in vertrekken; we zien vierkante en rondeto
rens HET VERDROMEN THOLSENDE.
Lang hebben we in onzekerheid verkeerd, welk dorp
dit nu was. Yersekenaars spreken slechts van "Het
Kerkhof"; wij dachten een poos aan Coudewerve, maar
dat lag pal oost van Yerseke. Er werd ook geopperd,
dat het Nieulande kon zijn*. De thans'bijgevoegde
kaartdelen van Christiaan', Sgrooten van 1373 en 1392
geven iets van een oplossing. Sgrooten moet de kaart
van Jacob van Deventer hebben gevolgd; men' twijfelt"
aan voldoende eigen' waarnemingen. Het lijkt ons toe,
dat de handgetekende kaart van 1392 een aanvulling
en verbetering is van die van 1373» Het K.N.A.G.
heeft de kaarten van 1373 laten facsimileron (on
gekleurd). De kaarten van 1373 bevinden zich in de
Koninklijke Bibliotheek te Brussel; die van 1392 in
de Biblioteca Nacional te Madrid.
31
Grootste
hoogte 30 cm
Voet
breed 14 cm.
Breedte bij
uitsteeksel
13 cm.
Dikte 16 cm.
Kalkzandstenen boogfragment van een raam uit de
voormalige kerk (of van de kapel) van Tholsende
Gaaf bewaardgebleven mooi gotlpLsch profiel.
