64
ingepolderde gebieden)Sgrooten-1592 lijkt ons de meer
noordelijke dorpen juist te hebben geplaatst.- We v/ez.en
er reeds op, hoe het ons voorkomt, dat Sgroo ten-1592
een verbetering is van Sgrooten-1573
De afscheiding tussen noord en zuid op het Verdronken
Land vertoont een frappante gelijkenis met de afschei
ding tussen noord en zuid in westelijk Zuid-Bevel and:
een dorpeloos, waarschijnlijk slechts van summiere bewo
ning voorzien, terrein ook een "Poel'-'-gebied
Nieuw zijn bij Geenssen de aanduidingen "VinCkenisse",
"St. Cornelis Capel;: en "St. Martin", Dit laatste zou
trouwens heel goed het "Sandtvlie th77 van Sgrooten kun
nen zijn. Bij Geenssen missen we :iOuwerijngen,T, dat er
toch heel zeker geweest is.
Wie zal zeggen, wat "De Boemgaert" bij Sgrooten is? Zo
maar een boomgaard zou hij toch niet noteren l
Hoogst interessant zijn de 4 aangegeven "stellen" bij
Geenssen ter hoogte van Rilland en Bath. Ze liggen op
een ingetekend hoog schor. Dan moeten het wel plaatsen
zijn geweest, wa?r men op het schor opgeworpen -bergjes"
had met mogelijk een schaapskooi; met in ieder geval op
de top een drinkplaats voor schapen.
De Rilland se stellen liggen geheel in het in 1773 inge
polderde huidige Rilland. Zijn daar nu nog sporen van
aan te wijzen? Een oud.—Rillander wist ons hierover mee
te delen, dat er een plaats is, die in de volksmond
:!De Vliedberg" heet; er is trouwens te Rilland een
Vliedbergstraat l
Zo wist onze zegsman ook te vertellen, dat Vinckenisse
in Rilland nog voortleeft in de benaming "Het Vincke-
nissegatd=>t door latere zuidelijker aanpo 1deringen
in het land doodloopt. De spoorlijn is er doorheen aan
gelegd zodat nu meer bekend zijn "Het Korte Gat" aan de
noordkant en "Heb Lange Gat" aan d.e zuidzijde daarvan.
Het oude Rilland is geheel verdwenen, evenals Bath.
Beiden zijn op geheel nieuwe grondslagen opgetrokken;
Bath ver naar het noordwesten en Rilland na.ar het noor
den". Dit in tegenstelling tot Kruiningen en Krabbendijke
die herbouwd zijn op de oude funderingen. (Wel spreekt
de volksmond van "Oud—Irabbondijke m??r daar toedoe±t
men het voormalige Nieulande mee).
Het "lathsche Kerkhof", in 16p8 nog n ae harre _-e
6p
herkennen, is ook geheel verdwenen.
Bij Bergen cp Zoom in zee treffen we een "Fontein".
Dat moet de aloude Geertruidsbronne wezen. Mogelijk
komen we hierop nog eens nader terug.
De extra fortificaties vair Tholen en-Bergen op Zoem,
resp» "Slikkenburg" en "De Schans" ontbraken bij
Sgrooten» De Sckans zou ook moeten stammen uit 1596,
toen Ma.urits bet mgn."Zuiderfortliet bouwen.
Geenssen toont ons een herinpoldering bij Os send, recht
en Crabbendijk, terwijl er verlies is bij Valckenisse
en noord en zuid van Bergen op Zoon.
Nog een toer maken we door het Verdronken Land aan
de hand van 15de an 16de eeiwse rekeningen van .de
Dom van Utrecht. Deze rekeningen vermelden aanstel
lingen en benoemingen van geestelijken in het onder
havigs gebied* Bij bsnoeming en installatie ven de
geestelijken werd toen een soort "leges" geheven.
Hoe belangrijker>#een pla.au s, hoe hoger de "leges",
omdat de revenuen daar ook hoger waren.
Uit deze lijst komen we dus vergelijkenderwijs aan ge
gevens omtrent belangrijkheid»
De rekeningen waren gesteld in "scuta" (=schilden;
1 schild had de waarde var. ca» 6)"stuf era"
stuivers) en "florena" ^guldens)* Wel dienen we
te bedenker, dat er .in de -Oop van de 15de en 16de
eeuw devaluaties optraden Goudguldens werden tot
1545 geslagen; daarna de eersue zilveren). In het
algemeen mag men zeggen, dat het 15de eeuwse geld
eer.^100 marl zo grote koopkracht had als thans»
AGGmR. Laatste bericht in 1541, over het benoemen
van een pastoor. -
1409 li scuta (wegens" armoe ie van de geestelijke);
1490 9 scuta 152; 20 scuta
1515 16 scuta 15gC 14 scuta.
1516 20 scuta 15;1 16 scuta
I5I8 20 scuta 15; 3 6 scuta
BATH. Laatste pasteer benoem; in. 1538.
1489 7 scuta 15;1 16 scuta
1307 -2 scuta. 15; 3 2 scuta
1515_20 scuta 20 stuf
BROECk /- ssei: onsbroek) Na 1525 wen bo richt mor.
1405 3 scuta.» Verde.ro a ant tU: e '6 if*? e :i verlener
