How can this terrible period in the history of Zeeland
be reminisced as by eyewitnesses themselves? The
words in this article are based on diary-writings, kept
in the National Institute for War Documentation, in
Photostat-copy. In total, fifteen diaries were used,
written by people from all walks of life. We could not
assess the background of all of these people, but
amongst the writers we count a solicitor, a school
teacher, a nurse, a farmer, a secretary and a water-
engineer. All war events are described in their eye-
witness-accounts. They were written in Axel,
Biervliet, Biggekerke, Goes, Hontenisse, Koewacht,
Oostburg, Schoondijke, Terneuzen, Vlissingen, and
Waterlandkerkje. Thus we follow the eventual
liberation of Zeeland.
5 September
07.30 in the morning, with much consternation
concerning the upcoming peace. All flags were raised,
including British and American flags. All children
wore orange ribbons; many houses were decorated
with orange flowers. The feeling of freedom was so
strong that it felt like Truth, but alas... such was not
the case. Then some German soldiers came riding
through the village, but they were disarmed by the
white garde and detained in the public school. That
same day, the N.S.B.-collaborators and other people
who had sympathized with the enemy were arrested.
(Hontenisse/ Boeykens)
Daft Tuesday [Daft Tuesday is the Dutch name, given
to this Tuesday in 1944, that greats parts of the
Netherlands actually thought themselves already
liberated. This morning the wireless announced that
Zeeland had been surrendered and no violence was
longer to be expected. Everywhere, a festive spirit was
aroused. All flags were raised, all children wore orange.
We were at the Biervliet distribution-office, dropped
our work, and started celebrating. We formed a gang
and went on a pub-crawl. Everyone bought rounds of
drinks. At length, I arrived back home, rather drunk.
I found my fiancee, who had come here. In the evening,
the mood changed. The report had been false.
(Biervliet Van Schaik).
On Daft Tuesday, the Command of the Zeeuws-
Flanders resistance thought the time had come to
concentrate. After they struck HQ at the farm Bronzicht
Hoe kan deze verschrikkelijke periode in de Zeeuwse
geschiedenis beter worden opgeroepen dan door de
ooggetuigen zelf? De teksten in dit artikel zijn voor
een groot deel gebaseerd op dagboeken waarvan de
foto(kopieën) zich bevinden in het Nederlands
Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) in
Amsterdam. In totaal werden 15 dagboeken gebruikt
die zijn geschreven door vrouwen en mannen uit alle
lagen van de bevolking. Niet van iedereen kon de
maatschappelijke achtergrond worden achterhaald
maar onder de auteurs bevinden zich een notaris, een
onderwijzeres, een verpleegster, een boer, een secreta
resse en een waterstaatkundige. Wij volgen de oor
logsgebeurtenissen aan de hand van hun ooggetuige
verslagen. Ze zijn geschreven in Axel, Biervliet,
Biggekerke, Goes, Hontenisse, Koewacht, Oostburg,
Schoondijke, Terneuzen, Vlissingen, en
Waterlandkerkje. Op die manier volgen we wat uitein
delijk de bevrijding van Zeeland is geworden en op de
bij dit nummer gevoegde kaart Slag om de Schelde, sep-
tember-november 1944 kunnen de troepenbewegingen
gevolgd worden.
5 september
's Morgens om halfacht een hele consternatie aan
gaande de vrede die op komst was. Alle vlaggen worden
uitgestoken, er waren zelfs Engelse en Amerikaanse
vlaggen te zien. Alle kinderen prijkten met oranje lint
en ook waren vele woningen versierd met oranje bloe
men. Het was zo sterk alsof dus de vrede al bewaar
heid was, maar dat was helaas niet zo Toen kwa
men enige Duitse soldaten door het dorp gereden
maar werden door de witte garde, na eerst van hun
wapens te zijn ontdaan in de openbare school onder
gebracht. Ook werden die zelfde dag de N.S.B.'ers en
personen die met de vijand geheuld en gesympathi
seerd hadden opgebracht. (Hontenisse/ Boeykens)
Dolle Dinsdag. Vanmorgen kwam er een bericht door
de radio dat Zeeland is overgegeven en er niet meer
gevochten zou worden. Er heerste een geweldige
feeststemming. Direct waren alle vlaggen buiten, ter
wijl de kinderen met Oranje liepen. We zaten in
Biervliet op het distributiekantoor en legden direct
alles neer en vierden feest. We gingen met een grote
club van café tot café. Iedereen trakteerde. Op den
duur kwam ik een beetje boven mijn theewater thuis.
Daar vond ik mijn verloofde, die al hier was geko-
28 Zeeuws Tijdschrift 2004/6-7
