ingegoten gekregen. Ik groeide op in het door de oor
log zeer getekende Vlissingen, mét de verhalen van
m'n vader en de dingen die ik oppikte tijdens bezoek
jes aan de Vlissingse loodsensociëteit. Want na de oor
log kwam mijn vader terug bij het loodswezen hier.'
Overigens onthulden de verhalen van Heijkoop
senior ook een sociale wereld waarin kleingeestigheid
vaak de boventoon voerde. 'De marine kende mijn
vader het bronzen kruis met eervolle vermelding toe,
één van de belangrijkste onderscheidingen met
betrekking tot de meidagen van '40,' vertelt Cor
Heijkoop. 'Maar tegelijk namen ze hem zijn actie bij
Cadzand niet in dank af. Hij was eerst stuurman bij
de koopvaardij, maar werkte bij het loodswezen als
matroos, toen na de crisisjaren de oorlog uitbrak.
Mensen zoals hij die heel de oorlog hun hachje waag
den, kregen na de bevrijding vaak te maken met klein
geestig gezeur over pensioenen en dienstjaren. Een
ander voorbeeldje: als je een onderscheiding kreeg
toegekend, moest je die vervolgens zelf kopen.'
Heel veel onzin
Alle verhalen die Cor Heijkoop oppikte tijdens zijn
jeugd en de intrigerende omgeving van bunkers, een
kapotte stad en het onophoudelijke toneel van langs-
schuivende schepen deden de behoefte ontstaan om
méér te weten te komen, steeds meer.
'In mijn boeken probeer ik niet in de eerste plaats
een sappig verhaal te vertellen,' zegt hij. 'Het gaat mij
erom, goed documentair werk te leveren. Ik lees altijd
heel veel onzin. Bijvoorbeeld over de caissons van
Schouwen, die uit Normandië zouden zijn gekomen.
Nonsens! Ik heb er dus zelf een boek over geschreven,
Phoenixcaissons, drijvende: kolossen voor vrede en veilig
heid. Zo gaat het altijd. Elk boek is gebaseerd op één
formule, die ik vervolgens uitwerk.'
Veel auteurs schrijven elkaar steeds over, zodat
foutieve verhalen in de wereld blijven en zelfs een
steeds 'betrouwbaarder' status krijgen. 'Er is maar één
manier om dat te ondervangen,' vindt Cor Heijkoop.
'Teruggaan naar de primaire bronnen. En ook het
opzoeken van mensen, ze zelf hun verhaal laten ver
tellen. Een combinatie van nauwgezet archiefonder
zoek en oral history, dat is mijn methode. Ik heb in de
loop der jaren al heel wat internationale en
Nederlandse archieven onderzocht. Maar ook per
soonlijke archieven leveren een schat aan informatie
op. In spullen die de mensen thuis bewaren vind je
de mooiste unica. Het is natuurlijk wel zaak om eerst
het vertrouwen van de mensen te winnen.'
Heijkoop deed onderzoek in onder meer het Public
Record Office en het Imperial War Museum in Londen
en het fotoarchief ECPA in Parijs. Ook heeft hij con
tacten met Amerikaanse archieven, zoals het National
Archive in Washington en in Duitsland met het
Bundesarchiv-militararchiv Freiburg i. Br. Het onder
zoek heeft vooral plaats in de vakanties.
'Zat ik weer eens in zo'n archief en liepen mijn
vrouw en kinderen in de stad of het museum rond,'
vertelt Heijkoop. 'Vaak gebeurde het dan dat ik dagen
lang vergeefs stapels documenten doorworstelde. Wat
doe ik hier eigenlijk, vroeg ik mezelf wel eens af.
Archiefonderzoek kost enorm veel tijd, om maar te
zwijgen van de kosten. Maar ja, als ik dan toch weer
een schitterende vondst deed was ik de koning te rijk.'
5 Zeeuws Tijdschrift 2004/6-7
