Good guys en bad guys?
Eén ding heeft Heijkoop wel geleerd bij al zijn
research en contacten: nuancering. 'Het verhaal van
de good guys en de bad guys hebben we wel gehad,'
zegt hij. 'In Zeeland zaten vooral gewone soldaten, de
repressie en jodenvervolging waren minder erg dan in
de Randstad. Bovendien nam de realiteitszin het na de
bevrijding gauw over. Vlissingen was kapot, Walcheren
stond onder water. Toen het toerisme een paar jaar na
de oorlog opkwam, grepen de Walcherenaren het met
beide handen aan. De Duitsers werden met bussen
van station Middelburg afgehaald en nog een paar jaar
later gingen de mensen bij wijze van spreken zelf in
het kippenhok wonen en verhuurden ze hun huis aan
Duitse vakantiegangers.'
Bij het werken aan zijn huidige project ondervindt
hij opnieuw, dat de zaken eerder grijs zijn dan zwart
wit. 'Mijn nieuwe boek is voor negentig procent klaar,'
zegt hij. 'Het gaat over de Kleinkampfmittd. Vooral
een- en tweemansduikbootjes. Na de bevrijding eind
'44 is hier nog zes maanden oorlog op zee geweest.
Vanuit Hellevoetsluis, Hoek van Holland, IJmuiden
en dergelijke moesten deze duikbootjes de konvooi
route van Zuid-Engeland naar Terneuzen belagen.
Een zéér risicovolle onderneming.'
Ook de bemanningen van de een- en tweemans
duikbootjes waren over het algemeen geen echte nazi's,
concludeert Cor Heijkoop. 'Ze waren trouw aan hun
land, niet zozeer aan het nazisme. Ze waren ook geen
vrijwilliger, maar werden gewoon aangewezen. En ze
kenden de risico's terdege. Himmelfahrtkommandos
noemden ze zichzelf.'
Door zijn onderzoek bouwde Cor Heijkoop een
groot internationaal netwerk op en een uitgebreid
archief. Maar het leukste zijn toch al die contacten
met mensen, hier en in het buitenland.
'Een Schot uit Stornoway voer op de Valentine die
bij Terneuzen naar de kelder ging. De man werd hier
doodverklaard, maar ik ontdekte dat hij nog leefde,'
zegt Heijkoop. 'Dus zoek ik contact ter plaatse en ont
vang een brief met de mededeling: ik leef nog. Ik heb
die man toen zijn eigen overlijdensakte opgestuurd.
Hij meldde dat-ie meteen een fles whisky had
gekocht. Toen ik hem uitnodigde naar Nederland te
komen, weigerde hij. Ze hebben me daar al eens
doodverklaard, zei hij. Dat zal me geen tweede keer
gebeuren.'
Het bunkermuseum is te bereiken via duinopgang Het Pauwtje
aan de Duinweg 40 te Zoutelande. Het is gedurende het seizoen
geopend op woensdag- en zondagmiddag. Informatie: VW
Zoutelande en www.bunkerbehoud.com.
Cor Heijkoops meest recente boek is Verdaagd voor de boulevard.
Scheepsstrandingen op en nabij de Vlissingse Noordzeeboulevard.
Vlissingen: Uitgeverij ADZ, 2004, 17,95.
6 Zeeuws Tijdschrift 2004/6-7
