C IB <D IE W IL A W ID
r
.1
I
0'
.4
u]
f'
7®
III IIII RAADSEL
r
<'L
- -*45
r I
tal
fi
kX
r> -
10
Dit is een
hebben
iKa
I- »l
klein Eskimodorp van drie hutten. Ze
een gemeenschappelijken ingang, want
in Groenland mag er niet te veel lucht binnen
komen. De openingen in de daken zijn geen ramen,
doch zij werden er in gemaakt, om er de huis
houdelijke voorwerpen uit te halen toen deze
hutten van sneeuwblokken werden verlaten voor
de tenten, die in den zomer worden bewoond.
■jf
de poolreizigers geïllustreerd. Daar is bijvoor
beeld prof. Fridtjof Nansen, die als eerste in
1888 Zuid-Groenland van Oost naar West op
skieën doortrok. Deze onderneming leek zóó
onmogelijk, dat de Academie van Wetenschap
pen in Noorwegen weigerde geld er voor be
schikbaar te stellen. Nansen ging echter tóch,
geholpen door schenkingen van particulieren en
hij wist op zijn interessanten tocht o.a. vast te
stellen dat er op Groenland een koudepool is
en dat het heele eiland door een dikke ijslaag
is bedekt. Na hem kwamen Peary, Rasmussen
en de Quervain, die eveneens dwars door
Groenland trokken.
En thans vertoeft er wederom prof. Wegener,
die er met een expeditie is heengegaan, ten
einde er metingen te verrichten met betrekking
tot de dikte van de ijslaag, die Groenland be
dekt, en vol spanning ziet de geleerde wereld
uit naar de resultaten van dezen ontdekkings
tocht, die van zoo groot belang kunnen zijn
voor verdere metereologische onderzoekingen
en voorspellingen!
/""'t roenland is, op een zeer klein gedeelte na,
I geheel bedolven onder een dikke ijs- en
sneeuwlaag, die het machtige werk is van
ontelbare eeuwen
Groenland, hoe komt dit witte eiland, dat
bijna geheel binnen het Noordpool-gebied ligt,
aan dien in onze ooren zoo zonderling klin
kenden naam? Door een vergissing: Groen
land werd ontdekt door Erik den Rooden, een
stoeren Viking, die nu reeds meer dan duizend
jaar geleden op een van zijn zwerftochten over
de zeeën bij dit eiland belandde. En omdat hij
met zijn mannen toevallig terecht kwam op een
gedeelte van de kust, waar zich eenige groene
vlakten bevonden, gaven zij het den naam van
Groenland! Een vergissing dus, die zich ge
handhaafd heeft, zooals het abuis van Columbus,
die de bewoners van Amerika immers Indianen
noemde!
Nu weten wij, dat Groenland een van de on
herbergzaamste landen van de wereld is. Op
zijn kusten, die door diepe fjorden worden in
gesneden, verheffen zich met ijs en bevroren
sneeuw bedekte bergen, die soms meer dan drie
duizend meter hoog zijn. De Oost-kust is abso
luut onbewoonbaar, tengevolge van een kouden
Kee-Kee-Tsjie-Ee (zóo heet deze Eskimo, be
woner van Groenland) is een handig zeehonden-
jnger, maar hij benut slechts primitieve wapens.
In zijn linker hand heeft hij zijn harpoen, waar
mee hij den zeehond spiest, terwijl hjj in zijn
rechter hand het zoogenaamde „doodende ijzer”
heeft, waarmee hij het dier afmaakt.
golfstroom, maar op de Westkust is het warm
genoeg voor een schaarschen plantengroei. De
menschen die er wonen. Eskimo’s, Denen en
wat halfbloeden, voeren er 'n moeilijk en een
zaam bestaan. Zij leven hoofdzakelijk langs de
kust in hutten van ijs en sneeuw. In het on
zekere klimaat van mist en sneeuwstormen (bit
ter koud in het zonlooze Noorden, maar in het
Zuidwesten vaak zoo mild, dat er soms muggen
voorkomen) leven deze menschen grootendeels
buiten de deur, daar zij hun bestaan moeten
hebben van de jacht op zeehonden, walrussen,
beren en vossen of van de vangst van zalm,
kabeljauw en walvisschen. Ook in de mijnen
vinden sommigen een loonend beroep, want men
heeft op Groenland behalve steenkool ook
koper en ijzer ontdekt.
Van Groenland komen jaarlijks de enorme
ijsbergen, die vaak tot in den Atlantischen
Oceaan drijven en daar dan voor de scheep
vaart een groot gevaar opleveren.
Ofschoon Groenland door meer dan twee
honderd expedities werd doorvorscht, is toch
het grootste deel van het binnenland en zelfs
van de kust tot heden onbekend. Hetgeen eigen
lijk geen verwondering behoeft te baren, want
Groenland is het grootste eiland van de we
reld en grooter dan ons land, België, Duitsch-
land, Frankrijk, Oostenrijk, Hongarije, Zwit
serland en Spanje bij elkaar. Zijn oppervlakte
beslaat meer dan twee millioen vierkante kilo
meter!
Pas in den laatsten tijd deed de Deen Peter
sen een opzienbare ontdekking: hij vond name
lijk in het gebied van de Scoresby-Sond een
meer dan honderd kilometer lange fjord, waar
om heen vruchtbare steppen lagen, waarop tot
dan toe in Groenland onbekende planten groei
den en duizenden pool-runderen (muskusossen)
graasden. Ijsberen, zeehonden en poolossen
leefden bij groote menigten in dit groene para
dijs van het onherbergzame eiland. Naar men
gelooft, moeten er nog meer van deze fjorden
bestaan, doch zekerheid heeft men hieromtrent
niet.
Evenmin heeft men nog zekerheid omtrent de
dikte van de ijslaag, die het geheele eiland als
een geweldige korst bedekt. Toch is de vast
stelling ervan voor de geschiedenis van onze
aarde van groot belang. Groenland is, kan men
wel zeggen, de sleutel tot de weervoorspellingen
voor ons land: indien van deze koudebron een
depressie naar de zeeën in het Oosten of Wes
ten van dit eiland trekt, dan wordt ons weer
hierdoor beïnvloed.
De ontdekkingsgeschiedenis van Groenland
wordt door de namen van verscheidene beroem-
