binnendijken afgegraven om in de behoefte van
zand en klei voor wegenaanleg en dijkversterking
te voorzien, maar er wordt toch ook een flink
aantal gehandhaafd, mét de weggetjes die erover
lopen. Ook worden er dijken in stand gehouden
en opnieuw beplant om zo het landschap in klei
nere eenheden op te delen. Het overgangsgebied
tussen Schouwen en Duiveland, dat kleinschalig
was met poldertjes, dijkjes en weeltjes, verdwijnt
eigenlijk geheel door het afgraven van binnen
dijken.
Ook in de beplanting laat de kaart al een groot ver
schil met vroeger zien. Afgezien van de bossen in
het duingebied op de Kop van Schouwen is op
de kaart van vóór 1953 alleen rond de landgoe
deren te Schuddebeurs bebossing aangegeven.
De overige beplanting was grillig verspreid over
het eiland als perceelsafscheiding, dijk- en erfbe-
planting, maar altijd al schaars op 'het platte
van Schouwen' en in de Vierbannen. In het
reconstructieplan wordt de beplanting meer
gestructureerd: langs de wegen, om de woonker
nen en erven en in de hoger gelegen gebieden -
de duinen en de 'droge corridor', Zonnemaire-
Noordgouwe. De beplantingsplannen van
Staatsbosbeheer, die in veel minder beplanting
voorzien dan vóór de Ramp, stuiten toch nog op
verzet van de boeren: die vinden dat bomen te
veel schaduw en schade brengen. Zo komt de
beplanting vooral óm de polder Schouwen heen
en maar sporadisch erin."
Andere belangrijke veranderingen in het landschap
worden op de kaarten echter niet duidelijk.
En misschien zijn dat wel de veranderingen die
het ingrijpendst voor het landschap geweest
blijken te zijn.
Vóór de herverkaveling was het water bepalend
voor het landgebruik: een afwisseling van natte,
drogere en droge gedeelten, van zout, zilt en
zoet bepaalden of een gebied geschikt was als
hooiland, voor veeteelt of akkerbouw. Dit is
Figuur 4.
Dijken nabij Schuddebeurs, ca. 1950.
Figuur 5.
Dijken nabij Schuddebeurs, heden. Bron: DLG, 2002.
Figuur 6.
Beplanting nabij Ouwerkerk, ca. 1950.
Figuur 7.
Beplanting nabij Ouwerkerk, heden. Bron: DLG, 2002.
Land boven water
21
