die zoals gezegd uitgevochten werd door
middel van bezetting van de consistorie en die
geleid werd door G. Geschiere aan hervormde
en P. Melis jr. aan dolerende zijde. Bijna alle
verwanten van de laatste, meestal gegoede
boeren, doleerden.15
De Doleantie te Serooskerke werd, met name in de
conflictfase na het vertrek van ds. Peter, geleid
door de dolerende kerkvoogd Pieter Melis jr.
(1836-1917). Pieter Melis was strijdbaar, vaardig
met de pen en ambitieus. Zowel zijn vader
Pieter Melis Pz. als zijn beide grootvaders
Pieter Pieterse Melis (1767) en Krijn Maartense
Huijsman (1765) waren langdurig burgemeester
geweest, de eerste twee te Serooskerke, de laatste
landbouwer niet erg succesvol, maar was wel
gezworene en hoofdingeland van het voorname
polderbestuur van het Waterschap Walcheren.
Onder de zestien hoogst aangeslagen boeren en
middenstanders voor de directe belastingen in
Serooskerke in 1885 (tabel 2) vinden we niet
alleen Pieter Melis terug, maar ook zijn broers
Willem en Paulus en zijn zwagers Paulus Melis
Az. en Simon Simonse.16
Pieter Melis jr. was dus een spilfiguur in het voor
naamste Serooskerkse familienetwerk, ouderling
in de hervormde kerk van 1875 tot 1881 en sinds
1878 president-kerkvoogd. Geboren in 1836,
had hij de hongerjaren tussen 1848 en 1853 als
(ouder) kind meegemaakt. Maakte dat hem extra
1878
1885
1.
A. Louws. szAdriaanse
1.
A. Louws
1.
A. Louws
D
2.
Pieter Melis jr. (1836)
Driewegen
[6]
2.
J. Riem ens
[4]
2.
J. Riemens. buraemeester
[4]
NH
3.
Pieter Melis (1811)
Petersburg
[6]
3.
P. Melis (1881), burgemeester
[6]
3.
P. Melis 1836) Driewegen
[6]
D
4.
Simon Meijers Az
Olmenveld
4.
Simon Meijers Az
4.
Simon Meijers Az
D
5.
Abr. Maas Lz
[3]
5.
Wed. J. Louwerse Az
[1]
5.
S. Simonse. sz A. Melis
[14]
D
6.
J. v. Tatenhove. sz P. Wattel
[7]
6.
P. Coppoolse Klein Rijnsburg
6.
l/V. Melis, szJ. Louwerse
[1]
D
7.
Jan Coppoolse
7.
Pieter Melis (1836)
[6]
7.
Jan Coppoolse Buitenlust
NH
8.
Jan LouwerseAz
Arendsrust
[1]
8.
Paulus Melis Az
[14]
8.
Paulus Melis Az
[14]
D
9.
Christiaan Geerse
Landzicht
[10]
9.
Christiaan Geerse
[10]
9.
Christiaan Geerse
[10]
D
10.
Paulus Melis Az
Korenbloem
[14]
10.
Jan de Visser Veldzicht
10.
C. Allaart Zoetendale
[8]
NH
11.
Bartel Brouwer
Vierendeel
11.
Wed. W. de Wolf
[15]
11.
H.W. Allaart Cz dito
[8]
NH
12.
Jan de Visser
Veldzicht
12.
Jac. de Wolf
[15]
12.
Jan de Visser Veldzicht
Oud-G
13.
Jac.de Wolf
[15]
13.
Bartel Brouwer
13.
H. Geldof, tr. wed. De Wolf
[15]
Afg
14.
Adr. Wonderaem.
Oostkapelseweg
14.
Abr. Maas Lz
[3]
14.
J. v. Tatenhove
[7]
D
15.
Zegers, middenstander
15.
J. Schout
15.
Paulus Melis Pz Petersburg
[61
D
16.
Jan Root,
omg. Korenbloem
16.
J. Wattel, sz L. Duvekot
16.
Jan van den Broeke
D
onderstreept niet geboren in Serooskerke
sz schoonzoon van
[nrs. tussen haken verwijzen naar tabel 1
en geven een directe familieverhouding
aan tussen de betrokkenen: vader-zoon,
schoonvader-schoonzoon]
D dolerend
NH hervormd
Afg Afgescheiden
Oud-G Oud-Gereformeerd
in Grijpskerke. Huijsman was een orthodox
man en de twee anderen waarschijnlijk ook.
Pieter Melis jr. was door zijn huwelijk met
Johanna Melis verwant aan een andere tak van
de familie Melis, die boerde op de boerderij
de Korenbloem. Zijn schoonvader Adriaan Melis
was tevens zijn (halve) neef: hun moeders waren
halfzusters, geboren uit de twee opeenvolgende
huwelijken van Krijn Huijsman. Pieter Melis'
grootmoeder van vaderszijde was een dochter van
de grote boer van Zoetendale, Wisse Willemse
Schout (zie tabel 1). Pieter Melis jr. was als
Tabel 2.
Top-zestien aanslagen directe belastingen in Serooskerke
(boeren, renteniers en middenstanders).
vatbaar voor het nastreven van de orthodoxie en
een soberder levenswandel dan die van de
voorgaande generatie? Hij werd in elk geval de
voorman van de Doleantie in Serooskerke en we
mogen tevens veronderstellen dat de positiekeuze
van de leden van zijn familienetwerk heel wat
anderen meetrok, met name de van hen afhanke
lijke arbeiders en een wijdere familiekring.
94
De Doleantie in Serooskerke
