Ook andere rijke boeren gingen met de Doleantie
mee, zoals Simon Meijers en wethouder
Christiaan Geerse. Ook zij hebben mogelijk ver
wanten en loonafhankelijken beïnvloed in hun
keus voor de Doleantie, maar dat onttrekt zich
aan ons gezicht. In elk geval is in Serooskerke
nog bekend dat er ook onder de arbeiders
genoeg waren die uit overtuiging met de
Doleantie meegingen - voor deze was de band
met hun werkgever dus zeker niet doorslag
gevend. Toen een dolerend kerkenraadslid in
1888 een lidmatenboek aanlegde, noteerde hij
De afgescheidenen veranderden door de Doleantie
niet plotsklaps in supporters van het leidende
familienetwerk rondom de Melissen. Dat bleek
bij de eerste raadsverkiezingen na de Doleantie,
in juli 1887, toen er voor drie van de zeven
raadsleden gekozen moest worden. Pieter Melis
jr., een van de zittende raadsleden die zich
herkiesbaar had gesteld, werd juist niét gekozen
en zo'n uitslag was zeer ongebruikelijk. Een deel
van de hervormden had geweigerd op de leider
van de dolerenden te stemmen. In plaats daarvan
stemden zij op de afgescheiden boer J. de Wolf.
Familie Melis-Huijsman
N.B.: er zijn meestal meer broers en
zusters; zij zijn niet alle vermeld
Dolerend
Maarten
Hu ijsman
Jannetje Huijsman
Cl 822)
X
Abraham Maas Lzn
('1819)
Johanna Krijn M. Jannetje
Woutermanse X Huijsman X Geljon
(1) ('1764) (2)
burgemeester
Grijpskerke
Maatje Huijsman
('1803)
X
Adriaan Melis Pauluszn
('1797)
Paulina Huijsman
("1812)
Pieter
Pieterse
Melis
('1767)
burgemeester
Serooskerke
Catharina
X Wisse Schout
Pieter Melis Pzn
("1811)
burgemeester Serooskerke
Phil. Wisse* X
('1827)
Anna Jacoba
Melis*
Maatje Wisse*
X
Pieter de Visser*
('1859)
Paulus Pieternel la Willem Johanna X Pieter Melis jr*
Melis* Melis* Melis* Melis* ('1836)
('1842) ("1852)
XX X
Leintje Simon (1) Cornelia
Maas Simonse* Louwerse Jdr
Adr (2) Leintje Aarnoutse
('7844]
Paulus Melis Pzn*
bij 135 namen van inwoners die hadden laten
merken hervormd te willen blijven, de 'o' van
'ongehoorzaam'. Bij 245 kerkleden werd de
'g' van 'gehoorzaam' geschreven: zij doleerden.
Het jaar daarna hadden ook de twijfelaars,
'ongemerkt' in de ledenlijst, positie gekozen
en bleek de hervormde gemeente nog ruim
400 zielen te tellen, de dolerende ver over de
500. Verder waren er in Serooskerke nog een
honderdtal afgescheidenen en enkele tientallen
ledeboerianen (oud-gereformeerden) die kerkten
in Aagtekerke of Middelburg.17
De afgescheidenen stemden naar gewoonte op
eigen mensen. Uit de uitslag blijkt dat zij met
enkele ledeboeriaanse boeren een voorafspraak
hadden om voor twee afgescheidenen en
de ledeboeriaanse boer J. de Visser te kiezen.
Die afgescheidenen waren De Wolf en arbeider
J. Christiaanse, een zwager van A. Maas. De Wolf
werd dus gekozen met steun van de hervormden,
die hem van de drie 'alternatieve' kandidaten
natuurlijk geschikter vonden dan de arbeider of
de ledeboeriaan. Hoewel de afgescheidenen niet
anders hadden gehandeld dan ze voordien bij
De Doleantie in Serooskerke
95
