onze Bert; die jongen treft liet wel de eerste
keer.' Een andere brief, d.d. 8 februari 1889:
'Van Bert ontvingen we een brief uit Montevideo.
Wat is het toch naar dat hij zijn been heeft
verstuikt, en er toen mee is blijven lopen
Jammer van die mooie partij boven op dek,
waar hij niet bij kon zijn, en alleen de lekkere
hapjes kreeg; ik heb er zo mee te doen.' Over
het dorpsleven, 8-2-1889: 'Piet Pols kreeg van
de assurantie f 10 omdat hij 10 beesten in de
vlammen had losgesneden, die niet verbrandden.'
Op 27 oktober 1891 is het echtpaar Zeeman-
Worst dertig jaar getrouwd. 'Ik kreeg van moe
een boek, waarnaar al lang heb verlangd: De
gelijkenissen van van Koetsveld. Moeder kreeg
van vader de Vrouw in de Bijbel cadeau, en een
fotografie-lijstje en een eierklopper.'
Op 29 mei 1890 wordt Piet Zeeman assistent in
de natuurkunde in Leiden. Zijn vader schrijft
dan: 'Moogt gij van uw nieuwe betrekking
veel voldoening smaken en U door Gods zegen
vortdurend naar lichaam en geest gesterkt
worden om haar met toewijding en opgewekt
heid te bekleden.' In 1900 wordt Pieter bijzonder
hoogleraar in Amsterdam. Zijn moeder wenst
hem en zijn vrouw geluk, dd. 29-5-1900:
'Lieve Piet, als professor, het is geen kleinigheid.
Het was een prettige avond, toen pa uit de
catechisatie kwam en we het telegram ontvingen
We namen na de thee een glaasje punch, dat
anders niet veel gebeurt, en feliciteerden elkaar er
mee.'
Laatste jaren van het echtpaar Zeeman
Ds. en mevrouw Zeeman-Worst woonden van
1862 tot 1904 in Zonnemaire, eerst in de
oude pastorie, het latere gemeentehuis aan de
Dorpsring (thans prof. Zeemanstraat), en vanaf
1883 in de nieuwe behuizing aan de Zuidweg.
In het eerste decennium van de twintigste eeuw
was er nog geen verplicht emeritaat; in 1904
nam C.F. Zeeman afscheid van Zonnemaire.
Hij was toen 75 jaar oud en 50 jaar in het ambt.
Hij startte in Welsum, Overijssel in 1854 en
vertrok van daaruit in 1862 naar Zonnemaire.
Daar bracht hij 42 jaar door.
Zijn afscheidspreek heeft als tekst Johannes 17:15:
'lk bid niet dat Gij hen uit de wereld wegneemt,
maar dat gij hen bewaart voor de boze.' De
Zierikzeese Nieuwsbode van 12 juli 1904 schrijft:
'Zijn Weleerwaarde moge nog lang de rust
gemeten die hem na volbrachte arbeid dubbel
en dwars toekomst.' Het echtpaar verhuist naar
Haarlem. Daar schrijft ds. Zeeman op 17 juni
1905: 'Heb ik al geschreven dat te Zonnemaire
een predikant beroepen is? Ds. de Leur. Hij
is wel wat orthodox, wat mij erg spijt, maar
overigens een gezellige man.' Ds. J. de Leur bleef
predikant te Zonnemaire van 1905 tot 1927,
het jaar van zijn overlijden. Hij was gematigd
orthodox, terwijl Zeeman de moderne richting
was toegedaan.
Ds. Zeeman heeft maar kort van zijn emeritaat ge
noten. Op 12 juni 1906 overlijdt hij in Haarlem.
In zijn dagboekje schrijft de zoon heel summier:
'Overlijden van mijn vader 12 juni 1906.' Het
sterven van zijn moeder heeft Pieter Zeeman
meer aangegrepen. Zij overlijdt 3 februari 1907.
Hij schrijft: 'Moeder overleden 3 februari,
's nachts een uur; longoedeem, in de Zieken
verpleging Prinsengracht. Tot het laatst toe
helder en ons nog bedankend voor haar inslapen.
Deze verscheuring van den band onze jeugd
voel ik zeer diep.'
Figuur 1.
Mw. W. Zeeman-Worst
(1828-1907).
#88 f
Vi
Figuur 2.
Ds. C.F. Zeeman (1828-1906).
Literatuur
Rijksarchief Noord-Holland. Papers of Pieter Zeeman
(1865-1943), Physicist and Nobel Prize Winner.
Kox, A.J. 'Pieter Zeeman (1865-1943). Experimentator bij
uitstek.' Kroniek van het Land van de Zeemeermin 2000,
109-117.
Verseput, L.M. 'Geboortehuis van Prof. Zeeman in Zonnemaire.'
Mededelingenblad Stad en Lande, 38/100 (maart 2001).
Brieven aan Piet Zeeman
105
