Jaques Fierens, in sijn leven Boeckverkooper tot
Middelburgh in Zeelandt; bestaende in veelderhande
Faculteyten en Talen: waervan de Cataloguen te vinden
zijn tot Amsterdam by I. van Someren, in den Haeg
by H: Gael, tot Rotterd: by A: Leers, en te Middelb:
by I: Mertens.'
10 Deze catalogus lijkt niet bewaard te zijn gebleven.
De Monconys lijkt niet aan een bezoek aan Goes te zijn
toegekomen. Daar was wellicht nog het schilderijen
kabinet van Hieronymus van der Straten (overl. 1662) te
zien geweest. Deze burgemeester bezat een honderdtal
voorname schilderijen, waaronder werken van Rembrandt,
Van Ostade en Elsheimer. Zie over deze collectie: H. Uil,
'Het huis de Oliphant te Goes'. In: Historisch Jaarboek
voor Zuid- en Noord Beveiand 4 (1978), 95-116. Met dank
aan Ad Beenhakker, die mij op dit artikel attent maakte.
11 Vgl. F. Nagtgias, Levensberichten van Zeeuwen. Tweede
deel. Middelburg 1893, 421.
12 Letterlijk schrijft De Monconys over Goedaerts dochter:
'Elle est une des plus belles et de la plus douce physio-
nomie que j'aye vue de ma vie.'
13 Ook Nagtgias verhaalt (op gezag van De la Rue die het
weer aan de geschriften van Goedaerts vriend De Mey
ontleende) dat de schilder een geheim recept voor de
bereiding van een alsemextract voor honderd ducatons
verkocht had aan de bekende Middelburgse geneesheer
Cornelis van de Voorde, die er op zijn beurt veel eer
mee inlegde. (Nagtgias, Levensberichten, 883).
14 Zie over hem nader HJ. Zuidervaart, 'Het natuurbeeld
van Johannes de Mey (1617-1678), hoogleraar filosofie
aan de Illustere School te Middelburg'. In: Archief.
Mededelingen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap
der Wetenschappen 2001, 1-40.
15 K. van Berkel, Isaac Beeckman (1588-1637) en de
mechanisering van het wereldbeeld. Amsterdam 1983.
16 Johannes de Mey, Vervolg van Euzooia, bestaande in
eenige korte aanteykeningen, over het oprechten van
een welgestelde en gelukkige Republyk. Ik heb geen
eigentijdse druk gevonden, maar het boek staat als
zodanig wel vermeld in de eind negentiende eeuw
gedrukte catalogus van de Provinciale Bibliotheek van
Zeeland. Herdrukt in: De Mey, Wercken (ed. 1706), ll,
407-422, i.h.b. 440. De Mey was hierin mogelijk
geïnspireerd door Francis Bacon die in 1626 in zijn boek
Nova Atlantis een utopisch ideaalbeeld geschetst van
een menselijke samenleving, waarin een Huis van Salomo
was geprojecteerd als centrum voor onderzoek.
17 Vgl. Zuidervaart, 'De Mey', noot 94.
18 Vgl. K. van Berkel, 'Inventiviteit zonder continuïteit: het
raadsel van de Zeeuwse wetenschap in de zeventiende
eeuw'. Nehalennia. Bulletin van de Werkgroep Historie
en Archeologie van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap
der Wetenschappen en de Zeeuwse Vereniging voor
Dialectenonderzoek 75 (1989) 47-56.
19 Zie hierover mijn Van 'konstgenoten' en hemelse fenome
nen. Nederlandse sterrenkunde in de achttiende eeuw.
Rotterdam 1999, 363-365.
20 J. Bots, Tussen Descartes en Darwin. Geloof en natuur
wetenschap in de achttiende eeuw in Nederland. Assen
1972, 60. Vgl. ook K. van Berkel, Citaten uit het boek
der natuur. Opstellen over Nederlandse wetenschaps
geschiedenis. Amsterdam 1998.
21 Meertens, Letterkundig leven (1943), 350.
22 Zie over dit onderwerp uitvoeriger mijn artikel 'Het
Kabinet der Natuurlijke Zeldzaamheden'.
23 Losse handschriften van Leendert Bomme, inhoudende
diverse notities, met name over natuurhistorische waarne
mingen aan de Walcherse stranden (Museum Naturalis,
Leiden).
24 Zie het hierover gestelde bij Meertens, Letterkundig leven,
450-451Zie ook: Bergvelt, De wereld binnen handbereik,
122 (Melchior Myntgens), 126 (Johannes de Renialme);
268 (Johan Radermacher); Zie ook: R. L. Falkenburg (red.),
Kunst voor de markt, 1500 -1700 Nederlands Kunst
historisch Jaarboek 50), Zwolle 2000, alsmede het nog
steeds onontbeerlijke overzicht opgesteld door Frits Lugt,
Répertoire des catalogues de ventes publiques, intéressant
Tart ou la curiosité, tableaux, dessins, estampes, miniatures,
sculptures, bronzes, (etc.). La Haye 1938.
25 Uit deze eeuw zijn er gegevens over een twintigtal van
dergelijke kabinetten. Zie ook: W.S.S. van Benthem
Jutting, 'Schelpenverzamelingen in Zeeland in de acht
tiende eeuw'. Basteria 36 (1972) 149-156; P. Smit (e.a.),
Hendrik Engel's Alphabetical List of Dutch Zoological
Cabinets and Menageries. Amsterdam 19862, tweede druk;
M. Bogers (e.a.), Veilingcatalogi Zeeland, 1731-1925.
Verzameling catalogi van in Zeeland geveilde boeken,
handschriften, prenten, instrumenten en andere goederen.
Middelburg 1987.
26 W.W. Mijnhardt, 'Wetenschaps-bevordering onder het
ancien régime: Het Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen, 1765-1794'. In: Archief. Mededelingen
van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen 1985, 1-94, i.h.b. 51.
27 Vgl. H.J. Zuidervaart, 'Mr. Johan Adriaen van de Perre
(1738-1790). Portret van een Zeeuws regent, mecenas
en liefhebber van nuttige wetenschappen'. In: Archief.
Mededelingen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap
der Wetenschappen 1983, 1-169, i.h.b. 52-62.
Zeeuwse verzamelaars van zeldzaamheden
87
