omschrijving van bisdommen en parochies werd omgevormd naar de burgerlijke en admini stratieve indeling. In het tweede artikel wordt ingegaan op het her vormingsgezinde geweld omstreeks 1570 in de bisdommen, wat in Gent zelfs resulteerde in een calvinistisch bolwerk in 1 577. De onlusten waaiden over naar Dendermonde, dat ook een calvinistisch centrum werd, tot in 1584 zowel Gent als Dendermonde in handen van landvoogd Farnese vielen en Dendermonde voortaan tot de katholieke Nederlanden behoorde. Daarna behandelt de auteur de bisschoppelijke visitaties, die al vanaf de vroege Middeleeuwen tot de kerkelijke gebruiken behoorden. Het was de bedoeling dat de bisschop zo mogelijk elk jaar zijn bisdom bezocht, er het heilig sacrament van het vormsel toediende aan de gelovigen en zich beijverde om heidense gewoonten uit te roeien. De auteur beschrijft het praktische verloop van zo'n visitatie, de controle op geldende kerkelijke verordeningen betreffende de materiële uitrusting der gebouwen en op het geloofsleven. Noot 1 Mr Wim Dirksen heeft veel aandacht aan dit boek besteed en was zo vriendelijk er het volgende over op te merken. Figuur 1. Menno van Coehoorn was voorstander van vestingbouw, gebaseerd op de reguliere vijfhoek. Hier wordt een vesting in het terrein afgestoken. 78 Aanwinsten ruilverkeer

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 2004 | | pagina 36