In de sectie van het boek handelend over de periode
na 1945 wordt nogal eens teruggegrepen op
de historie van voor die periode. Het ontstaan
van de Christelijke hbs in Middelburg en de
Landbouwhuishoudschool de Waaijenburg
worden niet behandeld in hun chronologische
context. Dit suggereert dat deze onderwerpen
minder belangrijk worden gevonden door de
schrijver, maar of dat de reden is, is niet duidelijk.
Behalve wijdlopig is het boek daardoor tevens
rommelig. Als men een chronologische indeling
volgt, dient men die ook vast te houden.
In het boek komen soms eigenaardige taalconstruc
ties voor. 'De school was inmiddels te klein voor
de bovenverdieping en kreeg er de begane grond
bij' (blz. 66). Bedoeld is waarschijnlijk het
tegenovergestelde. Ook de titel van het boek is
in eerste instantie raadselachtig, totdat de lezer
er op bladzijde 88 achter komt, dat deze is
ontleend aan de zogenaamde 'maatregelen van
orde' van de Middelburgse Burgerschool.
De vraag dringt zich op voor wie dit boek eigenlijk is
geschreven. Leerlingen en oud-leerlingen van de
behandelde scholen, die naar het boek grijpen
om nostalgische redenen, komen van de koude
kermis thuis: Het is beslist geen jubileumuitgave
met foto's en anekdotes van weleer. Lezers die
de achtergronden van de fusie van de scholen
tot wat uiteindelijk in 1995 de csw werd willen
nagaan, zullen wel enige informatie vinden,
maar deze blijft toch over het algemeen summier
of oppervlakkig. Enkel de bestuurlijke debatten
m.b.t. het uiteindelijke toetreden van de
Klarenbeek-lts worden inhoudelijk beschreven.
Is er elders indertijd zo slecht genotuleerd?
Jammer, dat zo'n prachtig uitgevoerd werk door
de hierboven genoemde onvolkomenheden waar
schijnlijk niet de aandacht zal krijgen die het
behandelde onderwerp verdient.
A.H.L. Huiskes
Katie Heyning en Gerrit van Herwijnen (redactie),
'Om prijs en plaats'. De Middelburgse Teeken
Akademie 1778-2003. Middelburg, Stichting
Zeeuwse Katernen, 2004 (Grote Zeeuwse
Katernen deel 3). 207 blz., geïllustreerd in
kleur, uitgebreid gedocumenteerd.
ISBN 90-74517-129. Prijs: 29,95.
'en plaats' staat er op de voorzijde van het omslag
van het boek, dat bij het 225-jarig bestaan van
de Middelburgse Teeken Akademie is verschenen.
De rest van de titel: 'Om prijs' blijkt op de
achterkant te staan. Dat is raar. Bij je eigen huis
zetje toch ook niet de helft van je naam op de
achterdeur en de andere helft op je voordeur?
Als we het huis binnentreden, blijkt het binnen
best mee te vallen: het is heel overzichtelijk inge
deeld. Achter in het huis bevindt zich de keuken
in de vorm van een uitgebreide documentatie:
volledige lijsten van leraren en leerlingen,
literatuuroverzicht en index van persoonsnamen.
Midden in het huis is er een alkoof of verborgen
kamer: een facsimile-uitgave van een verzameling
tekeningen van Johannes Jacobus Lievense
uit omstreeks 1830, compleet met portefeuille
(die overigens niet bij deze verzameling hoort en
uit 1844 dateert; hier wordt de lezer een beetje
gefopt). Dit is het meest verrassende deel van
het boek.
Het kloeke boekwerk behandelt de geschiedenis van
de tekenacademie van de oprichting tot op
heden. Vooral in de periode van 1778 tot 1867
heeft het instituut een belangrijke rol gespeeld
in het Middelburgse sociale leven. De teken
academie was net als het Zeeuws Genootschap
en het Natuurkundig Genootschap (die ook
allebei nog bestaan) een typisch product van de
Verlichting. De bedoeling was om de wereld te
verbeteren door het verbreiden van kennis bij de
burgerij. Wijnand Mijnhardt zet in een boeiend
betoog uiteen, dat de academie daarin zeer
vooruitstrevend te werk ging. Voor het eerst in
de geschiedenis was het onderwijs zowel bestemd
voor de gegoede elite als voor de ambachtelijke
burgerij. Hiertoe werd ook onderwijs gegeven in
het bouwkundig tekenen. De academie heeft
Boekbesprekingen
83
